Hoe hoveniers natuurhelden worden

Hoveniers leren over het gebruik van inheemse planten, waardoor insecten meer kans krijgen om te overleven. Rommelhoekjes voor kleine dieren, zandplekjes voor solitaire bijen en net even anders snoeien helpt de natuur enorm. Ook het hergebruik van regenwater en het klimaatbestendig maken van de tuin komt in de driedelige workshop voorbij.

“Tachtig procent van de bijen die afhankelijk zijn van klaver, staat op het punt van uitsterven,” legt bijenexpert Wankja FergusonVerwijst naar een andere website uit. Vijftien Twentse hoveniers zitten in Rossum in de oude potstal van de biologische voedselboskwekerij De TransitieVerwijst naar een andere website. Eigenaar Sijtse Jan Roeters is ook nieuwsgierig naar de verhalen van Ferguson. Bij hem volgen de hoveniers de workshop “Natuurrijk en klimaatbestendig tuinieren”. “Maar als wij klaver tussen het gras laten staan, dan overleven deze bijen wel. Zo simpel is het.”

In de eerste van drie workshop leren de hoveniers en tuinontwerpers hoe bijen en vlinders leven. Dat het onderwerp leeft, is duidelijk. “Wij hebben dat niet op school geleerd, maar we krijgen steeds vaker vragen van klanten over biodiversiteit.” Daarom biedt de provincie OverijsselVerwijst naar een andere website deze gratis workshop aan, want juist tuinontwerpers en hoveniers kunnen zoveel voor de natuur betekenen. 

Roeters werkt al lang met de natuur mee. Hij kweekt biologische eetbare bomen, struiken en kruidachtigen. “Wij hebben vlierbessen, lijsterbessen, maar ook fruit, zoals pawpaw, moerbei en notenbomen. Niet allemaal inheems, maar wel voedzaam.” Tijdens de wandeling over de kwekerij vertellen Wankja en Sijtse Jan over hoe je tuinen kunt versterken. “Insecten zijn essentieel voor voedselbossen. Zonder bijen en vlinders worden de fruitbomen niet bevrucht. En omdat gewasbescherming en gif dodelijk is voor de bijen en vlinders, hebben wij loopeenden. Die vreten de plagen op. Zo beschermen wij onze planten.”

Weinig bijen leven in groepen

“Wist je dat er maar één honingbij in heel Europa is?” Ferguson heeft jarenlang onderzoek gedaan naar insecten en hun waardplanten. Zij weet als geen ander hoe bijen en vlinders leven. “De meeste bijen leven niet in een groep, maar alleen. De honingbij heeft een nest met werksters en een koningin. En hommels leven ook in groepen. Maar bijna 330 soorten bijen leven alleen.” De hoveniers kijken verrast.

Waardplanten

Veel insecten hebben maar één plant waar ze afhankelijk van zijn. “Dat noemen we een waardplant. Zoals de Kattenstaartdikpootbij. De naam zegt het al, die bij leeft van de kattenstaart. Als wij die waardplanten niet in de tuin zetten, overleeft die bij niet. Zo simpel is het.”

Snoeien

“Door bij het snoeien niet de takken vanaf de knoop af te knippen, maar juist vijftien centimeter daarboven, geef je bijen de ruimte om holletjes in die takken te maken. Bijen maken cellen en leggen er ongeveer 7 tot 8 eitjes in. Door ver vanaf de knoop in de plant te snoeien, krijgen deze bijtjes al meer kans om een nestje te bouwen. En de plant ondervindt daar geen enkele hinder van.” 

Het is echt simpel!

“Super waardevol,” vinden de hoveniers. “Ook veel tuinplanten en bloemen zijn afhankelijk van de insecten. Als je weet hoe je insecten kunt helpen, dan doe je dat. Maar dan moet je wel weten hoe.”