Voorwoord Nieuwsbrief Natuur voor Elkaar

“Terwijl de wereld om ons heen blijft veranderen, doen wij -degene die de Overijsselse grond onder onze nagels hebben- wat nodig is. Van groene vrijwilligers, regeneratieve boeren, wakkere natuurbeheerders, dappere beleidsmakers, geduldige onderwijzers tot bewuste bewoners zetten we ons in voor het wonder van Overijsselse natuur. Want elke heg die we planten, elk stukje grond dat we herstellen, elke aankoop die we weloverwogen doen, is een daad van hoop. En hoop, dat is het beste wapen wat we hebben.

Zeker in een tijd waarin we elkaar niet altijd begrijpen. Dan geeft ‘hoop’ ons de kracht om te vertragen en om elkaar te horen. Om kennis te delen en te durven vragen: hoe doen we het beter? Want alleen door samen te dromen èn samen te doen, komen we verder.

In 2025 hebben we weer groots verloren (soorten en aantallen dieren, planten, schimmels en bacteriën zijn verder afgenomen). Toch geven de kleine overwinningen ons inspiratie om door te gaan:

• Jaap Dirkmaat die aangeeft dat in 2025 het opruimen van landschapselementen wellicht minder hard ging dan de aanplant.
• Natuur voor elkaar helpt zo’n ruim 40 vergroeningsprojecten in de Provincie.
• In 2025 is door toegenomen citizen science en verbeterde techniek de beste grip ooit op de reikwijdte van onze biodiversiteit!

Laten we in 2026 niet alleen praten over natuurherstel, maar haar met onze handen vormgeven. Elke dag. Niet ‘later’, maar nu èn samen. Laten we zorgen dat we het kantelpunt gaan bereiken, waarin meer winnen dan verliezen in de natuur en we uit kunnen kijken naar biodiversiteitsherstel!

Want de natuur verbindt ons niet alleen door wat we doen, maar ook door hoe we het doen – met respect, nieuwsgierigheid en een open hart. In overvloed. Mensen zijn voor 100% afhankelijk van die natuur voor drinkwater, voedsel, grondstoffen, medicijnen en ons geestelijk welzijn. Dus pak die schop, trek die laarzen aan en geef hoop gestalte. Want de natuur heeft jouw stem, jouw handen, jouw hart hard nodig.”

Jantine Schinkelshoek
Stichting Hoopheggen

“Noorwegen afgelopen zomer. Twee kinderen van een jaar of zeven, veiligheidshesje aan hollen hand in hand de heuvel af. Sneller en sneller. Bijna haalt hun lichaam hun beentjes in. Dan vlakt de helling af en lukt het ze om voor de schooljuf tot stilstand te komen. Ze stralen. Dat hebben ze mooi gefikst samen. Ze hebben genoten!

In Noorwegen is spelen, ontdekken en leren in de natuur geïntegreerd in het onderwijs. “Lekker makkelijk” denk je misschien. “Ze hebben er nogal veel van”. Hiermee wordt echter een belangrijke basis gelegd voor de sterke band die Noren ervaren met de natuur. Een band die zich vertaalt in zorg en aandacht voor natuur en natuurbehoud. Niet alleen door natuurorganisaties en groepen enthousiastelingen, maar door de bevolking als geheel. In Noorwegen heet deze levensstijl waarin de diepe verbondenheid met de natuur centraal staat Frilufsliv (letterlijk: vrij leven in de frisse lucht). Noren ervaren dan ook als geen ander het positieve effect van de natuur op hun mentale gezondheid.

Terug naar Nederland. Terug naar Overijssel. Wat kunnen we met deze wetenschap in ons volgebouwde dichtbevolkte landje? Gebruiken! En het is geen kwestie van kunnen maar een must: De mentale gezondheid van Nederlanders staat continue onder druk, wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg groeien en groeien. Tijd dus om gebruik te maken van natuur als een bron voor mentale gezondheid die wel voorhanden is. Die nagenoeg onuitputtelijk is. Tenminste als we ons als mens er werkelijk mee verbinden en ons doen en laten zo aanpassen dat we bijdragen aan een evenwichtig ecosysteem. Wat dat betreft is het een voorrecht om in Overijssel te wonen: Een provincie met een grote variëteit aan natuur die nooit ver weg is.

Wacht dus niet tot je professionele hulp nodig hebt, maar doe een beetje aan zelfmedicatie en gun jezelf en je bovenkamer regelmatig een dosis groen. Een dubbele als je het druk hebt of wanneer je veerkracht wel een boost kan gebruiken. Ga spelen, ontdekken, je verbazen, genieten. Ga je verbinden. Dat is goed voor jou en voor de natuur. Want als je ervaart wat de natuur voor jou betekent ben je er vanzelf zuinig op!

Nog niet overtuigd of wil je weten wanneer en hoe de natuur bijdraagt aan mentale gezondheid lees dan het boek Green Mental Health van Jolanda Maas, Renske Visscher en Koen Westen.

Voor ieder ander: Laten we samen van die heuvel afhollen!”

Dirk Dijkslag
Strategisch Beleidsadviseur Stichting Transfore